evrim üzerine.

 

ı.
evrim nedir?

evrim bir popülasyonun zaman içerisinde kalıtımsal farklılaşma geçirmesidir. evrim teorisi ise canlıların kalıtımsal farklılığını ve canlılar arasındaki ilişkiyi açıklar. teori bunu canlıları sınıflandırarak yapmaya çalışır. homolog karakterler karşılaştırılır ve taksonomi bilimi kullanılır.

ıı.
evrim ve darwin.

1831, darwin cambridge’den mezun olur olmaz hms beagle adlı gemi ile dünya turuna çıkar. bu turdaki rotası bu şekildedir. bu turda darwin’in en ilgisini çeken ekosistem galapagos adaları olur. galapagos adaları yüksek tür çeşitliliğine sahiptir. darwin bu adalardaki ispinoz çeşitliliğine hayran kalır. hayran kaldığı bu ispinozlar yakında “darwin’in ispinozları” olarak adlandırılacaktır. darwin bu adalarda farklı tam 13 ispinoz çeşiti bulur. bu ispinozların gaga yapılarının farklı olduğunu farkeder. ispinozların gagaları avladıkları/tükettikleri besinlere ve bu besinlerin nerede bulunduğuna göre adaptasyon geçirmiştir. örneğin bu küçük ve tatlı kalın gagalı ispinoz sert tohumlar/yiyecekler tükettiği için gaga yapısı buna göre şekillenmiştir. bir diğer tatlı ve güzel ince gagalı ispinozumuzun gagası ise ağaç kabukları arasındaki böcekleri daha iyi avlayabildiği için bu şekilde evrimleşmiştir.

ııı.
evrimin kanıtları.

öncelikle önceki bölümde anlattığım ve buna benzer gözlemler ve örneklerdir. ikinci olarak homologluktur. aynı atalardan gelen canlıların paylaştığı karakteristik benzerliklerdir. örneğin balina ve insan kemiklerinin işlevsel benzerliği. bakınız. bir diğer kanıt ise biyocoğrafyadır. biyocoğrafyaya göre türler iklim ve coğrafya koşulları sebebiyle evrimsel bölgesel sınırlara sahiptir. bir diğeri ise fosil kayıtlarıdır. yok olmuş türler ve ara morfoloji/formlardır. bambaşka bir kanıt ise embriyonik süreç olabilir. şaşıracaksınız fakat bir insan, bir domuz, bir sürüngen ve kuş için ortak bir şey varsa bu da embriyolardır. bir başka benzerlik ise moleküler düzeyde, kromozomal benzerliktir. bunun için en spesifik örneği paylaşacağım ki “ben maymundan gelmiyorum birader” muhabbeti son bulsun. bir şempanze ve insan kromozomları. tatmin olmadık diyorsanız daha küçük boyuta, dna sarmallarına ineceğim. bir şempanze ve bir insanın dna’larındaki baz dizilimi. dürüst olun, sizce de biraz benzemiyor muyuz?

ıv. 
bir kanıt olarak gözlem.

önceki bölümde bahsettiğim gözlemlerden bahsedeceğim. bu gözlemlerden birisi hepinizin yakından tanıdığı doğal seleksiyondur. doğal seleksiyonun spesifik bir örneği ise ateş böcekleridir. ateş böcekleri meyvelerdeki tohuma ulaşabilmek için gagalarını kullanır. gaga ne kadar uzunsa bu o kadar kolaylaşacaktır. misal güney florida’da yaşayan ateş böceklerinin gagası bölgede yoğun olan kalın etli meyveler için daha uzun evrilmişken merkez florida’da ateş böceklerinin gagaları ince etli meyveler için daha kısa evrilmiştir. florida’daki bu evrim sadece 35 yıl içerisinde gerçekleşmiştir. bu gözlemlerden bir diğeri ise antibiyotiğe karşı savunma üreten bakterilerdir. bu yüzden biyomühendisler her geçen gün yeni antibiyotikler için çalışmak zorundadır. bu sırada ilginç bir bilgi, nevada’da 13 ocak 2017’de bir kadın bir bakteri tarafından öldürülüyor. bu bakterinin adı klebsiella pneumoniae bu bakterinin mevcut olan tüm 26 antibiyotiğe karşı da resesif/savunmalı olduğu farkediliyor. neyse ki tehlike geçiriliyor.